Niewielki ptaki tzw. dziuplaki takie jak sikora uboga, czarnogłówka, czubatka, sosnówka, modraszka, bogatka, mazurek, wróbel, pleszka, kowalik, muchołówka żałobna i inne są naszymi największymi sprzymierzeńcami w walce z komarami, muchami czy kleszczami. Wieszając budki w swoim ogrodzie zapraszamy do niego ptaki, które oczyszczą go z nieproszonych insektów.
Zbudowanie budki lęgowej jest proste. Jednak trzeba je konstruować zgodnie z pewnymi zasadami, tak aby powstało bezpieczne schronienie, a nie śmiertelna pułapka.
Bezpieczne schronienie, czyli jakie?
Aby budka była bezpiecznym domem dla ptaków należy zwrócić uwagę na to aby chroniła swoich mieszkańców przed następującymi zagrożeniami:
- drapieżniki np. kuna, kot: aby nie ułatwiać drapieżnikom zrabowania gniazda nie montuj patyka/ kołka przy wlocie, ptaki z niego nie korzystają, a ułatwia on kunie dostęp, zabezpieczenia jakie możemy zastosować to jak najwęższy otwór wlotowy dobrany do wielkości ptaków, pogrubienie otworu wlotowego dodatkową nakładką (patrz rozdział o budowaniu poniżej) do 6 cm, dzięki czemu drapieżnik nie zegnie łapy i nie wybierze gniazda,
- dzięcioł: dzięcioł może powiększyć/ rozkuć otwór wlotowy lub szczelinę między deskami, dlatego dobrze jest zabezpieczyć otwór wlotowy nakładką z blachy (np. ocynkowanej lub aluminiowej) albo z grubego pleksi, a ścianki budek powinny być wykonane z jednej, litej deski, drewno cały czas pracuje i nawet najlepiej spasowanej dwa kawałki drewna rozejdą się.
- środki chemiczne: budki należy wykonywać z czystego, suchego drewna, nie malujemy go od wewnątrz żadnymi środkami, nie zaleca się malowania również od zewnątrz, ewentualnie daszek, a do łączenia elementów budki nie stosujcie kleju tylko wkręty lub gwoździe,
- zawilgocenie, bakterie, grzyby: drewno do budowy budki powinno być suche, pozbawione szkodników i grzybów, nie należy stosować do budowy materiałów, które mogą się odkształcać pod wpływek wilgoci lub słońca, budka powinna być otwierana, aby można ją było wyczyścić, trzeba zwrócić uwagę na montaż dna, aby zapobiec podciekaniu wody (patrz rozdział o budowaniu poniżej),
- pasożyty: budki trzeba czyścić po każdym sezonie, usuwając stare gniazdo nie tylko robimy przestrzeń dla nowego, ale usuwamy i niszczymy pasożyty,
- przegrzanie: trzeba zwrócić uwagę na miejsce, w którym wieszamy budkę, tak aby nie była przez cały dzień wystawiona na działanie słońca.
Projekt budki
Do realizacji wybrałam projekt budki Jakuba Typiaka, dostępny na stronie Ptasiej Strefy. Znajdziecie go pod poniższym linkiem:
Jest to modyfikacja budek prof. Jana Sokołowskiego, ze wzmocnionym otworem wlotowym. Modele A i A1 różnią się właśnie wielkością otworów wlotowych:
- A – średnica wlotu 33 mm, budka dostosowana do wielkości bogatki, mogą w niej zamieszkiwać także modraszka, mazurek, wróbel, pleszka, kowalik, muchówka żałobna,
- A1 – średnica wlotu 27 mm, budka dostosowana do wielkości modraszki, mogą w niej zamieszkiwać także czarnogłówka, czubatka, sosnówka.
Elementy budki przycięłam z deski o grubości 2 cm. Jeśli macie deską o innej grubości, trzeba przeliczyć wymiary tyłu i podłogi budki.
Skręcanie otwieranego frontu budki
Wyjmowany front budki będzie się składały aż z 3 elementów. Wszystko po to aby uzyskać jak największą grubość otworu wejściowego i uniemożliwić robotę drapieżnikom.
Rozpoczęłam od skręcenia dwóch desek, tak aby jedna z nich wystawała poza drugą o 2 cm. Pozwoli to na zaczepienie drzwiczek o górną poprzeczkę budki (element o wymiarach 2,5 x 15 cm) od środka. Ciemniejszy i węższy element (9,5 x 26 cm) znajdzie się we wnętrzu budki.
Po drugiej stronie przykręciłam element o wymiarach 10 x 10 cm. Będzie to wzmocnienie wlotu widoczne na zewnątrz. Jak widzicie, ten element również lekko wysunęłam. Między dwoma wysuniętymi elementami zmieści się wspomniana już wcześniej poprzeczka (2,5 x 15 cm).
Połączone deski przewierciłam na wylot wiertłem piórkowym o średnicy 32 mm.
Krawędzie otworu wlotowe oszlifowałam papierem ściernym o ziarnistości 180.
Montaż boków, tyłu, podłogi
Każdy z boków budki przykręciłam trzema wkrętami do tyłu budki.
Następnie boki połączyłam poprzeczkę. Poprzeczkę montuję 0,5 cm od górnej krawędzi boku.
Kolejnym krokiem był montaż podłogi budki. To ważne, aby podłoga była wsunięta między boki. Dzięki temu woda podczas deszczu nie będzie dostawała się do wnętrza budki.
Dach budki
Element stanowiący dach budki (23 x 18 cm) umieściłam wzdłuż górnych krawędzi boków i przykręciłam od góry czterema wkrętami.
Jako dodatkowe zabezpieczenie daszku zastosowałam papę, która została mi po remoncie garażu. Papę przycięłam nożykiem.
Następnie przy pomocy wkrętów zamocowałam ją do bocznych krawędzi dachu budki.
Na dole budki zamontowałam haczyk, który podtrzymuje front od dołu, a po obróceniu pozwala na jego swobodne wyjęcie.
Dlaczego ta budka jest fajna?
Mocowanie budki – kiedy? gdzie? jak?
Budki można wieszać cały rok. Największa szansa na zasiedlenie jest oczywiście wczesną wiosną.
Gdzie najlepiej umieścić budkę lęgową? Dobrym miejscem jest drzewo, jak również ściana domu. W obu przypadkach powinno być to miejsce zacienione, zaciszne, nie uczęszczane przez ludzi.
Do przyczepienia budki do drzewa najlepiej użyć gwoździ lub wkrętów. Stosowanie drutu nie jest zalecane, ze względu na to że po pewnym czasie będzie wżynał się w pień drzewa powodując jego uszkodzenie.
Na jakiej wysokości mocować budki? W lasach państwowych można zauważyć budki na wysokości powyżej 3 m – dzięki temu najgorszy z drapieżników czyli człowiek nie może dobrać się do ptasiego domku. W naszych ogródkach możemy wieszać budki już na wysokości 1,5 m – 2 m. Dzięki czemu ułatwimy sobie dostęp i czyszczenie.
Weźcie i wieszajcie fajne budki!
Całusy 😉
Justyna
